ORE neden sessizlikten 30 kat artışa geçti? Bu yeni ekonomik modelde gerçekten bir şeyler var

Question

Solana ağını bir zamanlar tıkayan ORE’yi hatırlıyor musunuz? “Solana Tıkanıklık Kralı” olarak dalga geçilen bu PoW madencilik protokolü, neredeyse bir yıl süren sessizliğin ardından aniden dirildi—sadece bir ayda $10’dan $600+’ya fırladı, şu anda Solana ekosisteminin en çok kazandıran ikinci protokolü (günlük gelir $1 milyon+, sadece Pump.fun’un gerisinde).

Yeni Çerçeve: Sıfır Toplam Oyunundan Değer Yeniden Dağıtıma

Kritik dönüm noktası bu yılın Ekim ayında ORE’nin V3 versiyonunu çıkarmasıyla geldi, madencilik mekanizmasını tamamen yenilediler. Eski versiyonun sorunu çok büyüktü—madenci getirisi düşüktü, token sürekli değer kaybediyordu. Yeni versiyon devreye girdikten sonra ekip, geleneksel PoW’un aslında bir “ölüm sarmalı” olduğunu fark etti: Değer hiçbir yere gitmiyordu.

Yeni model, klasik madenciliğin yerine 5×5 bir ızgara sistemi getirdi:

Her tur 1 dakika sürüyor, madenciler SOL stake ederek ızgarada yer kapıyor
Sistem rastgele 1 kazanan blok seçiyor
Temel yenilik: Kazanan bloğun madencisi, diğer 24 bloktaki tüm SOL’u paylaşıyor, değerde kayıp olmuyor
Ekstra mekanizma: Kazanan madenci ayrıca 1 ORE tokeni kazanma şansına sahip

Bu değişiklik, “kazanan her şeyi alır ama sistem değer kaybeder” çıkmazını, “değer katılımcılar arasında dolaşır ama toplam miktar korunur” ekosistemine dönüştürdü.

Token Ekonomisi: Deflasyon Sarmalı vs Getiri

En sert tasarım, token geri alım mekanizmasında:

Ücret tarafı: Madenciler kazanç çektiğinde %10 kesinti yapılıyor, bu miktar otomatik olarak token tutmaya devam edenlere dağıtılıyor—ne kadar uzun HODL edersen, o kadar çok temettü alırsın

Geri alım tarafı: Protokol her turda SOL toplam ödülünün %10’unu gelir olarak topluyor ve açık piyasadan ORE geri alıyor

Yakım tarafı: Geri alınan ORE’nin %90’ı kalıcı olarak yakılıyor, %10’u ise stake edenlere dağıtılıyor

Son 7 günün verileri—protokol geliri toplam 21.529 SOL (yaklaşık $3.6 milyon), karşılığında 10.381 ORE geri alındı. Madencilik getirisi yeterli olduğunda, tüm sistem otomatik olarak deflasyon moduna geçiyor.

Şu an zincirde stake edilen toplam ORE miktarı 286.629, TVL $150 milyon’u aştı, APR %20,93.

Sürdürülebilir mi? Riskler Neler?

Avantajlar: Ekonomik model kendi içinde tutarlı, stake ve geri alım pozitif bir döngü oluşturuyor, son 5 günün tamamı deflasyonist geçti

Riskler:

Bu “yüksek getiri” modeli sürekli SOL girişi gerektiriyor—ilgi azalır ve yeni madenciler yetişmezse, madencilik getirisi çöker
Token fiyatının sürdürülebilirliği tamamen piyasa hissiyatının devamına bağlı
Anonim kurucu Hardhat Chad erken aşamada çok fazla güce sahipti, sonrasında Regolith Labs’ın $3 milyon yatırımıyla yönetim devralındı (Foundation Capital ve Solana Ventures destekliyor, yine de izlenmeli)

Nötr Gözlem: Bu, saf bir teknik inovasyon değil; ekonomik tasarımla PoW’un yapısal kusurlarını dengelemeye yönelik bir deney. Başarı ya da başarısızlık, ekosistemin ne kadar canlı tutulabileceğine bağlı.