Square Site Map
Altcoinlerin birçoğunun sadece fiyat olarak değil teknolojik olarak da hiçbir işe yaramadığı düşüncesi son dönemde o kadar yaygınlaştı ki neredeyse piyasada ortak bir kanaate dönüştü. Bunun sebebi insanların öfke patlaması değil, ekosistemin yapısına baktığınızda gerçekten de bu algıyı besleyen ciddi teknik ve yapısal sorunlar var. Bugün altcoinlerin büyük bölümü, yalnızca grafiklerde görünen, fakat gerçek hayatta işlevi olmayan birer dijital ürün gibi konumlanıyor.
Sorunun köküne inince ilk karşılaştığınız şey gerçek kullanıcı eksikliği. Birçok projenin cüzdan sayıları botlarla şişirilmiş, TVL rakamları yapay likiditeyle tutulmuş, uygulama kullanım istatistikleri ise tamamen sahte trafikle desteklenmiş durumda. Kağıt üzerinde büyük ve iddialı projeler gibi görünseler de bu teknolojilerin dokunduğu gerçek bir müşteri yok. Teknoloji ne kadar iyi olursa olsun, kimse kullanmıyorsa doğal olarak “işe yaramıyor” diye bir algı oluşuyor.
Asıl büyük kırılma ise token ile teknoloji arasındaki kopukluk. Kriptoda bir proje harika bir ürün inşa edebilir, önemli bir problemi çözebilir, hatta teknik anlamda devrim niteliğinde olabilir. Fakat token, bu teknolojinin ekonomik anlamda hiçbir tarafında yer almaz. Çoğu token platform gelirlerinden pay almaz, yönetim yetkisi vermez, ürünün büyümesiyle değerlenmez. Token’in fiyatını yukarı taşıyabilecek mekanizmaların neredeyse tamamı yasal risklerden kaçınmak için kasıtlı olarak sistem dışına atılıyor. Teknoloji yukarı gidiyor ama token yerinde çakılı kalıyor. Bu durum, altcoin yatırımcısının yaşadığı en büyük hayal kırıklığıdır.
Her boğa döngüsünde yaşanan trend çöplüğü de buna eklenince tablo daha da kararıyor. Bir döngüde ICO furyası, diğerinde NFT ve DeFi çılgınlığı, bugün ise AI, L2, RWA gibi etiketlerin ardına saklanmış yüzlerce kopya proje. Trend yakalayıp hızlıca para çekmeye çalışan bu projelerin çoğu ürününü yetiştiremeden piyasadan siliniyor. Böylece döngü sonunda altcoin algısı “çöp proje mezarlığına” dönüyor.
Tüm bunların üstüne bir de regülasyon baskısı ekleniyor. Token ile ürün arasında ekonomik bağ kurmak, birçok ülkede “menkul kıymet” sorununa yol açabileceği için projeler tokeni özellikle etkisiz bırakmak zorunda kalıyor. Tokenomics bu yüzden bu kadar zayıf. Gelir paylaşımı yok, talep yaratacak mekanizma yok, uygulama büyüse bile tokenin bundan fayda sağlamadığı bir model. Regülasyonlar yüzünden proje ilerliyor ama token ilerleyemiyor; ekosistemin doğasında ciddi bir çarpıklık var.
Bu tabloya rağmen altyapı tarafında gerçekten bir şeyler üreten kategoriler de yok değil. Ölçekleme çözümleri, zincirler arası iletişim altyapıları, veri depolama sistemleri, gizlilik odaklı teknolojiler ve dağıtık hesaplama modelleri gibi alanlarda geliştirilen işler uzun vadede önemli bir değer taşıyabilir. Fakat bu teknolojilerin üretildiği gerçeği bile token fiyatlarının aynı gerçeği yansıttığı anlamına gelmiyor. Bugün kripto dünyasında iyi teknolojinin iyi token anlamına geldiğini söylemek hâlâ mümkün değil.
Popüler bir söylem olan “Altcoinler bir işe yaramıyor” cümlesi aslında yanlış değil fakat nedeni çoğu kişinin sandığı gibi teknolojinin zayıf olması değil. Sorun, teknolojinin nasıl tokenleştirildiğinde. Altcoinlerin büyük kısmı bugün işe yaramıyor gibi görünüyorsa bunun sebebi ürünlerin kötü olması değil; ürün ile token arasındaki bağın tamamen kopuk olması. Ekosistemin asıl problemi teknolojik değil, ekonomik ve hukuki mimariyle ilgili. Bu düzelmedikçe de altcoinlerin çoğu bir sonraki döngüde yine aynı kaderi yaşayacak. 
