Aave sẽ từ bỏ hoạt động đa chuỗi, đóng cửa các triển khai trên zkSync, Metis, Soneium

DeFi cho vay hàng đầu Aave đang suy nghĩ lại chiến lược mở rộng đa chuỗi một cách tích cực của mình. Aave Chan Initiative (ACI) đề xuất ngừng triển khai trên zkSync, Metis và Soneium, những chuỗi này chỉ mang lại doanh thu hàng năm ở mức rất thấp, hoàn toàn không đủ để bù đắp chi phí vận hành. Những “tín đồ đa chuỗi cực đoan” ngày nào giờ đã quay về thực tế: thời đại ưu tiên hiệu quả đã đến. (Tiêu điểm trước: Giải thích nâng cấp AAVE V4: Tái định hình cho vay bằng mô-đun hóa, liệu token cũ có thể hồi sinh?) (Bổ sung bối cảnh: Cuộc khủng hoảng sinh tồn của Ethereum Layer2: từ bong bóng định giá đến ba lối thoát)

Nền tảng cho vay phi tập trung hàng đầu Aave đang suy nghĩ lại chiến lược mở rộng đa chuỗi một cách tích cực của mình. Đề xuất của Aave Chan Initiative (ACI) muốn ngừng triển khai trên zkSync, Metis và Soneium, đại diện cho một sự tỉnh ngộ thực tế của các giao thức crypto: trước đây, càng triển khai trên nhiều chuỗi càng đồng nghĩa với sự mở rộng hệ sinh thái, là biểu tượng của tham vọng dự án.

Nhưng giờ đây, Aave đang nói bằng những con số lạnh lùng: nếu một chuỗi không thể mang lại doanh thu đủ lớn cho giao thức, thì việc duy trì triển khai lại trở thành lãng phí vốn. Đây không chỉ là sự thay đổi trong quyết định của Aave, mà còn là tín hiệu cho toàn bộ hệ sinh thái DeFi.

Trường hợp của Metis là minh họa rõ ràng nhất. Layer 2 mà mẹ của Vitalik Buterin, Natalia Ameline, đồng sáng lập, chỉ mang lại cho Aave doanh thu hàng năm 3,000 USD. Trong khi đó, doanh thu hàng năm của Aave trên mạng chính đạt tới 142 triệu USD, chênh lệch giữa hai bên khác biệt một trời một vực. Khi nguồn lực kỹ thuật cần thiết để duy trì một chuỗi vượt xa doanh thu mà nó tạo ra, tiếp tục duy trì là một sự lãng phí không có trách nhiệm.

Sự thật tàn nhẫn từ các con số

Điều gây sốc nhất trong đề xuất của ACI không phải là quyết định ngừng triển khai, mà là những con số dẫn đến quyết định này. Aave đang vận hành trên 18 chuỗi, nhưng phần lớn đều thua lỗ. Doanh thu hàng năm trên Metis chỉ 3,000 USD, Soneium tốt hơn một chút nhưng cũng chỉ 50,000 USD. Những con số này hoàn toàn không đáng kể so với doanh thu 142 triệu USD mỗi năm trên Ethereum mainnet.

Tệ hơn nữa, những chuỗi có doanh thu thấp này lại cần thêm tài nguyên kỹ thuật. Mỗi lần ra mắt tài sản mới, mỗi lần nâng cấp giao thức đều cần đội ngũ kỹ thuật của Aave dành thời gian thích ứng và kiểm thử. Trong tình trạng nguồn nhân lực eo hẹp hiện nay, hiệu quả biên của các chi phí này gần như bằng 0. ACI nêu rõ: “Trong điều kiện khối lượng công việc của các nhà cung cấp dịch vụ đã bão hòa và doanh thu quá thấp, những công việc này hiện không còn khả thi.”

Metis doanh thu hàng năm: $3,000 (Đồng sáng lập bởi mẹ Vitalik, Natalia Ameline) Soneium doanh thu hàng năm: $50,000 (Layer 2 được Sony hỗ trợ) Ethereum mainnet doanh thu hàng năm: $142,000,000 (chiếm phần lớn tổng doanh thu của Aave) Base doanh thu hàng năm: $4,700,000 (TVL chỉ $1.8M) Ngưỡng triển khai trong tương lai: yêu cầu tối thiểu $2,000,000 doanh thu hàng năm

Từ chủ nghĩa đa chuỗi cực đoan đến chọn lọc chính xác

Aave từng là người tiên phong triển khai đa chuỗi một cách quyết liệt, giai đoạn đầu dự án, bất kể điều kiện của chuỗi mới ra sao, Aave đều sẵn sàng tham gia. Có một trường hợp nổi tiếng: zkSync từng để khuyến khích Aave triển khai, thậm chí khi Aave còn chưa hoạt động trên chain này, zkSync đã trao cho Aave phần airdrop ZK token lớn nhất. Thái độ “chỉ cần bạn đến, điều kiện gì cũng có thể thương lượng” nay đã là chuyện quá khứ.

Đề xuất lần này đánh dấu sự thay đổi căn bản trong tư duy của các giao thức DeFi. Không còn là “chúng ta nên triển khai trên những chain nào?”, mà là “chúng ta nên triển khai trên những chain nào mà vẫn có thể sinh lời?” Sự khác biệt tư duy tinh tế nhưng quan trọng này phản ánh thị trường crypto đã chuyển từ giai đoạn tăng trưởng hoang dã sang vận hành lý trí. Quyết định của Aave sẽ trở thành hình mẫu cho các giao thức khác: tồn tại và sinh lời phải được ưu tiên hơn tham vọng mở rộng.

Aave duy trì nhiều instance V3, mỗi cái đều phải gánh chi phí vận hành và rủi ro. Chúng tôi tin rằng lợi nhuận từ các instance này không đủ để bù đắp chi phí và rủi ro.

Đồng thời, ACI cũng đề xuất thiết lập “hệ số dự trữ stablecoin” cho các chain doanh thu thấp nhưng có giá trị chiến lược (như Polygon, Gnosis, BNB Chain, Optimism,…), đây là một giải pháp thỏa hiệp. Dù các chain này không đạt ngưỡng doanh thu 2 triệu USD/năm, Aave vẫn sẵn sàng duy trì triển khai thông qua cơ chế đặc biệt (như khóa stablecoin). Điều này cho thấy Aave không cắt đứt hoàn toàn mà lựa chọn kỹ lưỡng.

Tiếng nói cộng đồng: Lo ngại tập trung hóa

Không phải tất cả những người tham gia quản trị Aave đều ủng hộ đề xuất này. Quan điểm phản đối chủ yếu đến từ lo ngại về việc giao thức bị tập trung hóa quá mức. Holder token Nano chỉ ra rằng nếu đề xuất được thông qua, Aave sẽ chỉ vận hành trên một số chain lớn (Ethereum, Base, Avalanche, Arbitrum), điều này sẽ “giảm đáng kể sự hiện diện của Aave trong hệ sinh thái và thu hẹp đáng kể cơ sở người dùng tiềm năng”.

Lo ngại này không phải không có cơ sở. Khi doanh thu và ảnh hưởng của một giao thức tập trung vào một số ít chain, bất kỳ rủi ro nào với các chain này (sự cố kỹ thuật, thay đổi pháp lý, giảm tỷ lệ ứng dụng) đều đe dọa trực tiếp tới sự an toàn của giao thức. Tuy nhiên, phản hồi của ACI cũng hợp lý: hy sinh hiệu quả tổng thể để duy trì các triển khai không tự nuôi sống được sẽ làm suy yếu sức cạnh tranh của Aave.

Lập luận cân bằng của TokenLogic

Cố vấn quản trị chính của Aave là TokenLogic có quan điểm chi tiết hơn. Ông ủng hộ việc ngừng triển khai zkSync, Metis và Soneium, coi đây là các trường hợp “không khả thi về cấu trúc”, nhưng thận trọng hơn với các chain doanh thu thấp khác, cho rằng Polygon, BNB Chain, Optimism,… dù thu nhập yếu nhưng có “tầm quan trọng chiến lược”.

Nhà sáng lập ACI Marc Zeller cũng cho biết sẵn sàng có ngoại lệ tùy trường hợp. Ông nhắc đến Celo dù doanh thu thấp nhưng có số lượng người dùng cao và chi phí bảo trì thấp nên không nên ngừng triển khai. Lập trường linh hoạt này cho thấy, quyết định của Aave không phải “một dao cắt hết” mà dựa trên đánh giá đa chiều.

Kết luận

Đề xuất của Aave DAO phản ánh các giao thức DeFi đang nâng cấp tư duy của mình, ngừng triển khai kém hiệu quả không phải là né tránh mà là tập trung. Việc đặt ra ngưỡng tối thiểu 2 triệu USD doanh thu/năm đã thiết lập tiêu chuẩn mới cho toàn hệ sinh thái: không phải mọi mở rộng đều xứng đáng, chỉ những triển khai mang lại giá trị thực cho giao thức và người dùng mới nên được duy trì. Nếu đề xuất này được thông qua, nó sẽ đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ hỗn loạn “chủ nghĩa đa chuỗi cực đoan” và mở ra kỷ nguyên mới – đa chuỗi chính xác, hiệu quả, bền vững. Không phải cứ càng nhiều chain càng tốt, mà là mỗi chain tham gia đều phải tự chứng minh được giá trị của mình.

Báo cáo liên quan Aave chuẩn bị…